Bij1

BIJ1, voorheen Artikel 1, is een Nederlandse politieke partij die eind 2016 werd opgericht door activiste (en televisie- en radiopresentatrice) Sylvana Simons. De partij heeft als uitgangspunten ‘radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid’. De partij beschrijft zich als intersectioneel. Sinds de verkiezingen van 2021 heeft BIJ1 een zetel in de Tweede Kamer. Op 16 september 2023 maakte BIJ1 bekend dat Edson Olf de lijsttrekker wordt. [bron]

BIJ1 is een anti-racistische politieke partij die zich kenmerkt door radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid uit te dragen. De partij heeft grote systeemveranderingen voor ogen om de wereld inclusiever en rechtvaardiger te maken.

BIJ1 wil een gedekoloniseerde, anti-racistische en niet-kapitalistische maatschappij. De eurocentrische kolonialistische blik moet verdwijnen, en er moet beter gekeken worden naar alle mensen en hun behoeften. Immigratie en migratie moet voor iedereen mogelijk zijn, en migranten moeten dezelfde rechten krijgen als burgers. De marktwerking moet verdwijnen uit publieke zaken, en werknemers moeten meer inspraak hebben in bedrijven. Om klimaatneutraal te worden moeten de kosten bij de vervuilers worden gelegd, nationaal en internationaal, en moet er steun komen voor de meest getroffenen, ook internationaal. Er moeten reparaties komen voor het slavernijverleden, en schulden van ooit-gekoloniseerde landen moeten worden kwijtgescholden. Ook vecht de partij voor ieders identiteitskeuze en LHBTQIA+ rechten.

Je vindt het volledige programma hier.

Hieronder volgt een puntsgewijze samenvatting van het partijprogramma per thema.

EU & Buitenland

• Nederland herstelt de schade die is veroorzaakt door 400 jaar kolonialisme en slavernij. Reparaties zullen zowel materieel als immaterieel zijn, waar de precieze invulling besloten moet worden door de samenlevingen van de (voormalige) koloniën. Nederland ondersteunt dit proces financieel en (naar behoefte) logistiek. Ook in het Europese deel van Nederland moet heling van kolonialisme centraal staan. Dekolonisatiebeleid wordt bij alle ministeries een prioriteit.
• Nederland stapt uit de NAVO en het vrijgekomen geld gaat naar preventie van conflicten, sociale doeleinden, diplomatie en verdere investeringen in noodhulp, waarbij er focus komt op humanitaire organisaties en de weerbaarheid van lokale gemeenschappen. Dit is nodig omdat BIJ1 vindt dat militaire interventies vaak meer kwaad dan goed doen en dat er betere manieren zijn om conflicten op te lossen.
• De Europese Unie wordt veel democratischer. Het Europees Parlement moet een belangrijkere rol krijgen bij het vormen van beleid. De Europese Raad, Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en andere vormen van onderhandelingen moeten transparant worden.
• Naast de ABCSSS-eilanden, Suriname en Indonesië worden ook alle andere getroffen samenlevingen en groepen betrokken bij het herstel van de schade door 400 jaar kolonialisme en slavernij. Hierbij horen de Zuid-Molukken, West-Papoea, Tobago, Noord-Brazilië, West Afrika, Zuid Afrika en de oorspronkelijke bewoners van New York en New Jersey.

Immigratie & Integratie

• Ieder mens moet vrij zijn om te verhuizen, te werken, te zijn waar die wil, en om overal ter wereld als volwaardig mens erkend te worden. Discriminatie op basis van nationaliteit of status wordt verboden. Nederland hervestigt jaarlijks een groeiend aantal kwetsbare vluchtelingen uit vluchtelingenkampen, en pleit binnen de Europese Unie actief voor meer toegankelijke en veilige vluchtroutes, en een betere toegang tot asielprocedures.
• Er komt een generaal pardon voor alle uitgeprocedeerde asielzoekers en ongedocumenteerde mensen die zich in Nederland bevinden. Hierbij wordt speciaal aandacht besteed aan ongedocumenteerde mensen uit de voormalige koloniën, zoals Suriname. Nederland verleent verblijfsrecht aan staatlozen in Nederland door hen een Nederlands of staatloosheidspaspoort te geven. Verweesde asielzoekers die onuitzetbaar zijn omdat hun land van herkomst hen niet erkent, dienen alsnog de vluchtelingenstatus toegekend te krijgen.
• In de langetermijnvisie krijgen migranten en asielzoekers toegang tot dezelfde rechten als Nederlanders, ongeacht hun documenten of gebrek daaraan. Nederland opent de grenzen voor alle landen en maakt zich binnen de Europese Unie hard voor een hervorming die in de gehele EU geldt. Nederland schaft de verblijfsvergunningen af en verstrekt verblijfsrecht aan alle migranten, ongeacht hun achtergrond.

Volksgezondheid & Zorg

• De zorg komt weer in publieke handen en er wordt een Nationaal Zorgfonds opgezet dat zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Om dit te kunnen betalen, heffen we progressieve belastingen. De premies en eigen bijdragen worden afgeschaft. Er komt een stop op private zorginstellingen.
• De zorgprofessional komt weer aan het roer en niet langer mogen regeltjes, financiële verantwoording en overheidsinstanties de dienst uitmaken. Er wordt meer geïnvesteerd in personeel en kwalitatieve zorg, in plaats van managers, commercie en aanbestedingstrajecten. De werk- en regeldruk wordt verlaagd door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen.
• De zorg voor trans personen moet worden gezien als een reguliere vorm van medische zorg en moet worden meegenomen in het basiscurriculum van medische gezondheidsopleidingen. We vergroten het aanbod van transzorg en er worden meer transklinieken geopend. Er komt meer aandacht voor passende zorg, goede begeleiding en suïcidepreventie bij LHBTQIA+-mensen.
• Het racisme in de zorg wordt aangepakt. Het effect van racisme in de zorg wordt uitgebreid onderzocht en bestreden, zowel in de vorm van vooroordelen van zorgmedewerkers als behandelmethoden die gebaseerd zijn op onderzoek waarin niet-witte mensen worden buitengesloten.

Onderwijs & Wetenschap

• Het collegegeld wordt afgeschaft: beroepsonderwijs en universiteit worden gratis. De basisbeurs wordt opnieuw ingevoerd en wordt inkomensafhankelijk, gebaseerd op het inkomen van de ouder(s)/verzorger(s) en dat van de student zelf. Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ worden kwijtgescholden.
• Het mbo wordt versterkt en verbreed, en er komen meer kleinschalige vakscholen. De toegang tot het theoretisch en wetenschappelijk onderwijs wordt makkelijker gemaakt, bijvoorbeeld door drempels voor werkende mensen weg te nemen, en door schakelprogramma's.
• Er wordt geen lesmateriaal meer gebruikt waarin een eenzijdig en eurocentrisch verhaal over de geschiedenis wordt gepresenteerd. Scholen stoppen onmiddellijk met het gebruik van lesmateriaal waarin koloniale misdadigers verheerlijkt worden. De slavernij en koloniale geschiedenis krijgt een prominente plek in het lesmateriaal van het basis- en voortgezet onderwijs. Ook wordt er fors meer aandacht besteed aan helden uit de (voormalige) koloniën. De manieren waarop het koloniale en slavernijverleden doorwerkt in het heden worden structureel besproken in alle lagen van het onderwijs.
• De arbeidsvoorwaarden van docenten worden verbeterd: hoger salaris en minder werkdruk. Op universiteiten wordt zo min mogelijk met tijdelijke contracten gewerkt. De loonkloof tussen het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs, theoretisch onderwijs, en wetenschappelijk onderwijs wordt gedicht, zodat alle docenten hetzelfde gaan verdienen.

Economie & Overheid

• De 40-urige werkweek wordt afgeschaft en er wordt overgegaan naar een 30-urige werkweek met loonbehoud. Partnerverlof wordt gelijkgetrokken met het kraam-en bevallingsverlof. Voor alle ouders op verlof wordt er 100% inkomen doorbetaald. Kinderopvang wordt gratis. Het minimumloon wordt per direct verhoogd naar 16 euro per uur met een gelijke verhoging van de AOW en de bijstand. De AOW-leeftijd gaat terug naar 65.
• Bedrijven en werkplekken worden democratisch bestuurd en komen in handen van werknemers in plaats van bedrijfseigenaren. De vrijheid wordt gecreëerd voor werknemers om eigen werktijden te bepalen of in deeltijd te werken en er wordt gezorgd voor eerlijke vergoedingen voor stages. Belangrijke sectoren van de economie, zoals banken, pensioenfondsen, het openbaar vervoer en de zorg, komen in publieke handen.
• Er wordt grotere organisatie rondom de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) opgezet, met meer structurele financiering. We stellen juridische definities op van racisme, anti-Zwart racisme, antisemitisme, anti-Aziatisch racisme, moslimhaat en haat tegen Roma en Sinti. Hierbij komt ook een onafhankelijk meldpunt. Deze meldingen worden voortaan in de veiligheidsdriehoeken besproken.
• Het grootschalige racisme op de arbeidsmarkt wordt aangepakt. Zo komt er naast een vrouwenquotum, ook een quotum op basis van etniciteit voor leiderschapsposities, moeten bedrijven stilte-en gebedsruimtes inrichten, en worden organisatiestructuren zodanig aangepast dat bedrijven hun diversiteit kunnen faciliteren en behouden. Ook worden diploma’s uit niet-westerse landen erkend.

Milieu & Klimaat

• De Nederlandse uitstoot van broeikasgassen is in 2025 minstens 75% lager (in scope 1, 2 én 3 emissies) dan in 1990 en staat in 2030 op 0. Deze doelen worden wettelijk vastgelegd en zijn bindend. De Nederlandse overheid roept per direct de klimaatcrisis uit.
• Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd. Subsidies voor biomassacentrales worden per direct stopgezet. Er komen geen nieuwe vergunningen voor olie-en gasvelden, op land en op zee. De huidige olie-en gasproductie moet worden afgebouwd, waarbij rechtvaardige oplossingen voor de werknemers voorop staan.
• De bio-industrie moet afgebouwd worden en uiteindelijk verdwijnen. Dit moet deels gebeuren door het uitkopen, sluiten en onteigenen van grote intensieve veehouders (megastallen). Biodiversiteit wordt prioriteit. Maaibeleid wordt aangepast om natuur de ruimte te geven en er wordt plaats gemaakt voor meer (kleine) ecosystemen in parken en natuurgebieden. Belangrijke ecosystemen, natuurgebieden en wilde dieren moeten rechten krijgen om bescherming, behoud (en eventueel herstel) te waarborgen.
• De kosten van klimaatbeleid worden gedragen door de grootste vervuilers. Bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het aanrichten van klimaatschade en humanitaire rampen, worden verantwoordelijk gehouden voor misdaden tegen mens en natuur. Ecocide wordt strafbaar en er komt een reclameverbod voor de fossiele industrie en vliegmaatschappijen.

Bestaanszekerheid & Wonen

• OV-bedrijven worden genationaliseerd. Het openbaar vervoer wordt gratis en toegankelijk, en is uiterlijk in 2030 volledig elektrisch.
• Het recht op wonen wordt wettelijk afdwingbaar. Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening. Daarnaast hanteren we een zelfbewoningsplicht en anti-speculatie.
• Er wordt ingezet op de vergroening van de woonomgeving. Verhuurders worden verplicht om woningen op te knappen naar energielabel B of hoger, en van het aardgas te halen zonder kosten voor de huurder. Er wordt geld beschikbaar gesteld voor de verduurzaming van (sociale) woningen.
• De mislukte Participatiewet wordt geheel afgeschaft. Mensen met een (onzichtbare) beperking krijgen evenveel betaald als vakgenoten zonder beperking met hetzelfde werk. We maken vóór 2025 een einde aan loon-en inkomensongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Discriminerende bedrijven worden strafrechtelijk verantwoordelijk gehouden.

Overige

• Dekolonisatiebeleid wordt bij alle ministeries een prioriteit. Er wordt structureel geld besteed om de huidige effecten van kolonialisme te onderzoeken, kennis hiervan te verspreiden en passende maatregelen in te voeren. Belangrijke prioriteiten zijn overheidsinstanties waar burgers direct mee te maken hebben, zoals de Belastingdienst, UWV en DUO. Er komt speciale aandacht voor mentale en geestelijke dekolonisatie. De infrastructuur die het koloniale gedachtegoed en witte superioriteitsdenken voortzet in de maatschappij en het beleid van de Nederlandse staat, moet afgebroken worden.
• Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten. Vermogens-en erfbelasting wordt drastisch verhoogd. Daarnaast versoepelen we de onteigeningswetgeving, op het gebied van kapitaal, aandelen en bezit in grond.
• De private effectenbeurs wordt stapsgewijs afgeschaald en vervangen door een collectief couponsysteem waarin elke Nederlandse burger een gelijk aantal niet-verkoopbare coupons ontvangt op hun 18e verjaardag.
• We verbieden alle vormen van blackface in de openbare ruimte, inclusief zwarte piet.