GroenLinks-PvdA is de naam van het progressief linkse samenwerkingsverband van de Nederlandse politieke partijen GroenLinks en Partij van de Arbeid (PvdA). De politieke samenwerking kwam tijdens de kabinetsformatie van 2021-2022 tot stand door partijleiders Lilianne Ploumen en Jesse Klaver. In 2023 vormden ze samen één gezamenlijke fractie onder leiding van Paul Rosenmöller en Mei Li Vos. Frans Timmermans is de lijsttrekker. [bron]
GroenLinks-PvdA is het samenwerkingsverband van twee progressieve linkse partijen die een vuist maken voor een groener en socialer Nederland. De partij wil het fundament van de samenleving herstellen en bouwen aan een duurzame toekomst.
De partij maakt zich hard voor een regering die socialer is en meer oog heeft voor de toekomst. De partij wil sterke hervormingen op gebied van klimaat, in Nederland maar ook mondiaal, zodat de doeleinden ook echt worden behaald. Er wordt met een nieuwe blik naar arbeid en consumeren gekeken waarbij de daadwerkelijke kosten worden meegenomen. De partij wil cruciale sectoren als de zorg en onderwijs meer steunen en meer waardering geven, en deze inclusiever en toegankelijker maken. De overheid moet zorgen dat het vertrouwen wordt teruggewonnen en dat de overheid weer een vangnet biedt voor de burger, in plaats van ertegenover te staan.
Je vindt het volledige partijprogramma hier.
Hieronder volgt een puntsgewijze samenvatting van het partijprogramma per thema.
EU & Buitenland
- De waarden van de EU moeten worden verdedigd: democratie, mensenrechten, hoge sociale standaarden en het respecteren van ecologische grenzen. Er moet ook binnen de EU een steviger toezicht komen op het naleven van deze principes door lidstaten.
- Er moet meer steun worden geboden aan het mondiale Zuiden op gebied van handel, technologie en financiële steun. Op basis van kennisdelen wordt het mondiale Zuiden bijvoorbeeld in staat gesteld om zelf batterijen of vaccins te produceren. Het ontwikkelingsbudget van 0.7% van het BBP conform de internationale norm moet behaald worden.
- Er moet worden geïnvesteerd in defensie. De afspraak binnen NAVO om structureel 2% van het bruto nationaal inkomen te besteden aan defensie wordt nageleefd.
- Nederland staat binnen de Europese Unie voor een ambitieus en effectief mensenrechtenbeleid. We zetten ons in voor gendergelijkheid en minderheden inclusief concrete hulp, handelsafspraken, inspraak of sancties die gendergelijkheid ten goede komen. Bij al het externe beleid is oog voor de meest kwetsbare groepen, waaronder seksuele en genderminderheden en inheemse gemeenschappen.
Immigratie & Integratie
- Arbeidsmigratie moet beter gereguleerd worden. Uitbuiting van arbeidsmigranten als verdienmodel moet verdwijnen, wat betekent het afschaffen van functies die enkel op die manier kunnen worden uitgevoerd. Ook worden werkgevers verplicht 85% van hun werknemers vast in dienst te nemen, zodat arbeidsmigranten sneller een vaste baan krijgen. De arbeidsvoorwaarden moeten worden gelijkgetrokken.
- Het immigratiebeleid moet menswaardig en duidelijk zijn. Migratieroutes moeten veiliger worden, en tegelijkertijd moeten mensen worden ontmoedigd een gevaarlijke overtocht te maken. Mensen uit veilige herkomstlanden krijgen aan de buitengrenzen van Europa een korte eerlijke procedure zodat er snel duidelijkheid is. Mensen die vluchten voor oorlog en vervolging, en kwetsbare groepen als LHBTQIA+-personen zullen altijd geholpen worden.
- Een eerlijke spreiding van asielzoekers in het land is vereist voor goede opvang. Gemeentes moeten evenredig bijdragen aan de opvang van asielzoekers, en krijgen de wettelijke taak om voldoende kleinschalige opvangvoorzieningen te realiseren, met voorzieningen voor gezondheidszorg en onderwijs.
- Vluchtelingen die in Nederland zullen blijven, moeten snel mee kunnen doen. Asielzoekers met perspectief op inwilliging mogen zo snel mogelijk volledig aan het werk. Om draagvlak te behouden voor opvang van vluchtelingen is het van belang dat mensen die geen recht hebben om hier te blijven snel terugkeren naar het land van herkomst.
Volksgezondheid & Zorg
- Het eigen risico wordt stapsgewijs afgeschaft. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal. Daarnaast wordt de nominale zorgpremie voor iedereen verlaagd zodat de zorgtoeslag kan worden afgeschaft. Mondzorg, fysiotherapie en andere vormen van noodzakelijke zorg komen stapsgewijs terug in het basispakket. Zorg waarvan zorgverleners zeggen dat het niet werkt, halen we uit het pakket.
- Er wordt structureel geïnvesteerd in de opleidingen, het salaris, de werkomstandigheden, zeggenschap en het perspectief van alle verpleegkundigen, verzorgenden en andere directe zorgmedewerkers in de ziekenhuiszorg, de thuiszorg, de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg en de verpleeghuiszorg.
- Het zorgstelsel moet inclusiever. Er wordt een einde gemaakt aan de discriminatie in de zorg, zowel voor patiënten als professionals. Er wordt geïnvesteerd in cultuur- en gendersensitieve zorgverlening. Er komt onderzoek en voorlichting om de kennisachterstand in de zorg weg te werken over aandoeningen die vooral voorkomen bij vrouwen of mensen van kleur. Ook wordt er meer geïnvesteerd in gender en genetische diversiteit in medisch onderzoek.
- Er wordt breed geïnvesteerd in collectieve preventie, meer sport, betere publieke voorzieningen en het terugdringen van schadelijke producten en ongezonde reclame voor bijvoorbeeld gokken, alcohol en fastfood.
Onderwijs & Wetenschap
- Onderwijs is de basis van een goede start, en daarom worden kinderopvang en BSO gratis. Ook moet bijles- coaching overbodig worden zodat er een gelijker speelveld ontstaat, en tot die tijd krijgen scholen de ruimte samen met maatschappelijke organisaties bijles te organiseren. Commerciële bijlesinstituten gaan omzetbelasting betalen.
- Leraar moet een hooggewaardeerd beroep zijn. Salarissen van onderwijspersoneel op scholen met veel kwetsbare kinderen wordt structureel verhoogd, en de klassen worden kleiner met meer assistenten en meer ondersteuning. Op termijn moeten alle klassen kleiner.
- Er zal een systeemverandering plaatsvinden in het onderwijs: pas na de derde klas van de middelbare school krijgt een kind een definitief schooladvies, zodat kinderen meer tijd krijgen zich te ontwikkelen.
- Theoretisch en praktisch onderwijs moet even belangrijk worden. Dat kan door leerlingen op het vwo ook mbo-vakken te geven (en omgekeerd), of door theorie- en praktijkgerichte opleidingen meer te laten samenwerken, bijvoorbeeld in gezamenlijke projecten.
Economie & Overheid
- Iedereen die kan werken moet garantie hebben op een baan. Voor mensen die geen baan kunnen vinden wordt gezorgd voor nuttige basisbanen.
- De veranderende duurzame economie biedt werkgelegenheid. Mensen die in de veranderende economie hun baan zien verdwijnen krijgen recht op een nieuwe baan met behoud van inkomen. Onderwijs voor scholieren en volwassenen zorgt ervoor dat men is voorbereid op de nieuwe banen die de groene economie gaat brengen.
- Marktkracht van te grote bedrijven moet worden aangepakt. Er moet onderzoek komen waarbij het gedwongen opbreken van monopolies en individuele machtsposities onderdeel van de beleidsuitkomsten kan zijn. Speciale aandacht moet hierbij uitgaan naar Big Tech. Ook moeten grote vervuilers eerlijke prijzen gaan betalen die maatschappelijke kosten meerekenen.
- Inkomen uit vermogen moet niet langer gunstiger belast worden dan inkomen uit werk. Werken moet lonen.
Milieu & Klimaat
- In 2030 moet de CO2-uitstoot met 65% zijn verminderd (ten opzichte van 1990), en in 2040 moeten we klimaatneutraal zijn. In 2034 is de elektriciteitsvoorziening klimaatneutraal, en in 2040 ons gehele energiesysteem.
- Bedrijven moeten de echte prijs betalen die hun producten en diensten kosten, inclusief kosten voor het klimaat. Subsidies op fossiele brandstoffen moeten worden afgeschaft, en de milieuprijs moet worden doorberekend. Subsidies gaan naar bedrijven die juist duurzaam produceren en investeren.
- De overheid investeert in een isolatie-offensief om alle huizen te isoleren, met voorrang voor mensen met lage en middeninkomens bij het verstrekken van subsidies. Ook komen er middelen vrij om te investeren in zonnepanelen op alle daken.
- Er komt een crisisaanpak voor de overbelasting van het elektriciteitsnetwerk. Het netwerk wordt verzwaard, er wordt een keuze gemaakt in prioriteit op het stroomnet en er wordt ingezet op innovatieve oplossingen.
Bestaanszekerheid & Wonen
- De overheid moet schulden en schuldenleed voorkomen. Woekerrentes worden aan banden gelegd, en de handel in schulden door incassobureaus stopt. Deurwaarders komen in overheidsdienst, en krijgen een wettelijke taak om schulden te helpen voorkomen en te melden bij gemeentelijke schuldhulp.
- Er wordt een nieuw woningbouwfonds opgericht voor de bouw van betaalbare en duurzame huur- en koopwoningen, met een ambitie van jaarlijks 100.000 extra woningen. Woningcorporaties krijgen weer de mogelijkheid om ook betaalbare huurwoningen voor middeninkomens te bouwen en te investeren in de leefbaarheid en de lokale economie.
- Het minimumloon wordt verhoogd naar 16 Euro per uur (60% van het mediaan brutoloon). Uitkeringen als de AOW en de bijstand stijgen mee. Gemeenten krijgen extra middelen om gezinnen met lage inkomens te ondersteunen.
- Brede welvaart moet centraal staan. Hierbij wordt de kwaliteit van leven nu en in de toekomst meegenomen, en ook gelijke kansen, gemeenschapsgevoel en zinvolle vrijetijdsbesteding.
Overige
- Er komen geen nieuwe kerncentrales. De gereserveerde 5 miljard wordt ingezet in extra investeringen in duurzame energie.
- Er moet eerlijkere erfbelasting komen. Op kleine erfenissen hoeft geen belasting te worden betaald, terwijl de belasting op grote erfenissen omhoog gaat.
- Er komt een miljonairsbelasting met vermogens boven de 1 miljoen (exclusief de waarde van het eigen huis), en een onderzoek naar een progressiever belastingstelsel met hoog tarief voor de grootste vermogens.
- Burgers mogen vaker direct meebeslissen over beleid via referenda en burgerberaden, en krijgen vaker een plek aan de bestuurstafels van publieke voorzieningen zoals de woningcorporatie. Ook komt er meer ondersteuning aan sociale en duurzame burgercollectieven.