D66

Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 ‘homines novi’, waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo. [bron]

Het thema van het partijprogramma van D66 is ‘nieuwe energie voor Nederland’. De partij kijkt optimistisch naar de toekomst en wil zich inzetten voor een land waar welzijn en welvaart eerlijk wordt verdeeld.

D66 wil een sterkte klimaataanpak waarbij we snel vergroenen en de echte kosten worden doorberekend voor de vervuiler. Het moet voor je kans op succes niet uitmaken waar je wieg staat, en goed onderwijs voor iedereen is één van de grote pijlers van de partij. Werk moet meer lonen, en een betaalbaar huis moet voor iedereen beschikbaar zijn.

Het volledige partijprogramma vind je hier.

Hieronder volgt een puntsgewijze samenvatting van het partijprogramma per thema.

EU & Buitenland

• Er komt een ‘EU-begroting’ die zich richt op de grote uitdagingen van deze tijd, zoals onze afhankelijkheid van autocratische grootmachten, klimaatverandering, nieuwe technologieën en de veranderende demografie op ons continent.
• De invloed van het Europees Parlement wordt uitgebreid en geborgd, met onder andere initiatiefrecht, budgetbevoegdheid en het recht om Europese Commissarissen individueel weg te sturen.
• De uitgaven aan defensie blijven na 2026 op de norm van 2 procent van het BBP.
• Voldoende budget is noodzakelijk voor het halen van de ontwikkelingsdoelen. Daarom wordt het structurele budget voor ontwikkelingssamenwerking gelijkgesteld aan de internationale norm van 0,7 procent van het Bruto Nationaal Inkomen.

Immigratie & Integratie

• Kwetsbare mensen op de vlucht dienen beschermd te worden, en onmenselijke taferelen zoals op de Middellandse Zee moeten worden gestopt. Bij hervestiging worden kwetsbare vluchtelingen, zorgvuldig geïdentificeerd door UNHCR, uitgenodigd zich te vestigen in bijvoorbeeld Nederland of een ander (EU-)land.
• De asielprocedure wordt snel en zorgvuldig, in het belang van kansrijke aanvragen.
• Er komt een strenger beleid voor asielzoekers die geen kans hebben om hier te blijven. Asielzoekers die overlast veroorzaken worden gestraft, en asielaanvragen van mensen die al in een ander EU-land asiel hebben aangevraagd en zijn geweigerd, wijzen we zelf af.
• Er wordt gekozen voor hoogwaardige arbeidsmigratie en misstanden worden aangepakt.

Volksgezondheid & Zorg

• Er moet meer geld komen voor mensen in de verpleging en verzorging, en minder administratieve lasten. Waar zorgverleners worden belast met extra administratieve regels gaat het principe ‘waar er een regel bij komt moet er ook één weg’ gelden.
• De gesloten jeugdzorg wordt verder afgebouwd. Jongeren met problemen kunnen beter binnen het gezin of in een vrije omgeving geholpen worden. Gemeenten moeten voldoende geld hebben om de jeugdzorg goed te kunnen regelen, en wijkteams moeten gezinnen ondersteunen.
• Vrijwilligerswerk zoals mantelzorg is een belangrijk onderdeel van de samenleving. Om vrijwilligerswerk te ondersteunen, moeten onnodige obstakels worden weggenomen.
• Er komt een centrale of regionale regie op wachtlijsten zodat ggz-aanbieders samen kijken waar de beste behandeling moet plaatsvinden. Dit verbetert de doorstroom en voorkomt dat mensen dubbel of verkeerd op wachtlijsten staan.

Onderwijs & Wetenschap

• De kansengelijkheid in het onderwijs moet worden vergroot, beginnend bij de kleinsten. Er wordt toegewerkt naar kinderopvang als publieke voorziening, voor álle kinderen tot 12 jaar. Op de korte termijn wordt er begonnen met kinderopvang die bijna gratis is. Ouderschapsverlof in het eerste jaar van het kind wordt uitgebreid.
• Het lerarentekort wordt aangepakt, met een hoger salaris voor leraren, betere arbeidsvoorwaarden en minder bureaucratie. Leraren moeten het vertrouwen krijgen om hun beroep, het onderwijs en de ontwikkeling daarvan vorm te geven.
• In het hele onderwijs leren kinderen over burgerschap, mensenrechten en het belang niet te discrimineren. Zodat ze, met kennis van ieders rechten en plichten, kunnen deelnemen aan de samenleving.
• De stap van de basisschool naar de middelbare school moet beter worden afgestemd op het kind. Leerlingen worden niet langer geselecteerd op twaalfjarige leeftijd. We stimuleren brede, meerjarige brugklassen en 10-14-scholen.

Economie & Overheid

• Overheid en recht moet toegankelijk zijn voor iedereen. Er wordt onder andere wettelijk vastgelegd dat communicatie vanuit de overheid begrijpbaar moet zijn, en de positie van de sociale advocatuur wordt verbeterd.
• De overheid moet meer in dienst staan van de inwoner, die centraal dient te staan. Bij regelingen en subsidies is vertrouwen het uitgangspunt. Dat betekent minder bewijsmateriaal aanleveren, minder controles, maar hogere boetes bij opzettelijke fraude.
• Begrotingsbeleid moet de toekomst waarborgen. Een begrotingstekort is de komende jaren acceptabel mits daarmee wordt geïnvesteerd in de toekomst van Nederland, zoals noodzakelijke uitgaven aan de energie- en klimaattransitie.
• D66 wil de belasting op werk verlagen en de belasting op vermogen, (over-)winsten, vervuiling en belastingconstructies verhogen.

Milieu & Klimaat

• De klimaatdoelstelling wordt verhoogd naar 60 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraal in 2040. D66 wil dat Nederland in 2030 50 procent minder grondstoffen gebruikt en in 2050 helemaal circulair is.
• De belasting op arbeid verschuift naar belasting op vervuiling, grondstoffen, natuurlijke bronnen en de uitstoot van schadelijke stoffen. Werk moet lonen, en de maatschappelijke kosten moeten worden meegenomen bij producten en diensten; eerlijke beprijzing.
• Kernenergie kan niet worden uitgesloten als we een CO2-vrije energievoorziening willen hebben. De voorbereidingen voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales gaan door, waarbij veel aandacht is voor mensen in de omgeving, ontmanteling van het afval aan het eind van de levensduur en eindberging van het afval. Ook worden nieuwe technieken gestimuleerd (thorium en SMR's).
• Er wordt een miljard per jaar vrijgemaakt om nieuwe investeringen in de productie van groene en circulaire producten in Nederland te stimuleren. Alle subsidies op fossiele energie worden afgebouwd.

Bestaanszekerheid & Wonen

• Er moeten meer betaalbare huizen beschikbaar komen, door te bouwen maar ook door te kijken naar opties om te verbouwen, splitsen, optoppen en ombouwen.
• Armoede moet worden teruggedrongen. Het minimumloon en uitkeringen moeten flink worden verhoogd, en toeslagen moeten worden afgeschaft in ruil voor een basisbedrag voor iedere volwassene.
• Om het oplopende woningtekort aan te pakken, neemt het Rijk weer de regie over volkshuisvesting. De invulling van het sociaal grondrecht op huisvesting is primair de verantwoordelijkheid en taak van de overheid. Woningcorporaties spelen een grote rol in de invulling van dit recht. Ook marktpartijen kunnen hierin een rol vervullen.
• Het rijk neemt de regie weer terug in de zorg. Het wordt makkelijker om op één plek alle gezondheidsgegevens in te zien en deze op een veilige manier en met behoud van gewenste privacy te delen met zorgverleners. Er wordt geïnvesteerd in preventie en er komt weer tijd voor menselijk contact.

Overige

• We sluiten onze ogen niet voor het feit dat China een systeemrivaal is en een gevaar voor de liberale wereldorde.
• Nederland zet zich in voor wereldwijde versterking van mensenrechten, met bijzondere aandacht voor lhbtiq+-rechten, voor journalisten en voor niet-gelovigen. We zijn voorstander van het gebruik van het Europese mensenrechten-sanctieregime (Magnitsky-wetgeving), zoals bijvoorbeeld bij Rusland, Wit-Rusland en China.
• Economische groei is geen echte groei als dat niet wordt vertaald in betere gezondheid, beter wonen of schone lucht. D66 wil brede welvaart leidend laten zijn in het economisch beleid.
• We verlagen de leeftijd waarop je mag stemmen naar 16 jaar, breiden de Tweede Kamer uit naar minstens 260 leden en zetten het Burgerforum Klimaatberaad door.