De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. [bron]
De ChristenUnie staat voor christelijk-sociale, dienstbare en rechtvaardige politiek, ook internationaal. De partij ziet de nieuwe generatie als de rentmeestergeneratie: we lenen de wereld slechts en het is aan ons om deze in goede staat door te geven.
De ChristenUnie ziet dat de maatschappij is verhard, gepolariseerd, en individualistisch is geworden. Binnen het thema rentmeesterschap wil de ChristenUnie dat veranderen door in te zetten op duurzaamheid en een circulaire economie om zo de aarde gezond te houden, en op gebied van immigratie betekent het een humaan en meelevend beleid waar we opvang en hulp bieden waar we dat kunnen. Er moet worden ingezet op sterke regio’s, een dienstbare overheid en een verantwoordelijke, circulaire economie waar de staat van de planeet wordt meegenomen in onze welvaart.
Je vindt het volledige programma hier.
Hieronder volgt een puntsgewijze samenvatting van het partijprogramma per thema.
EU & Buitenland
- De NAVO-norm voor defensie moet worden gehandhaafd, en in het bijzonder moet Nederland Oekraïne blijven steunen tegen Russische agressors.
- Er moet worden geïnvesteerd in defensie. Militairen moeten een beter salaris krijgen en er moet goede fysieke én geestelijke gezondheidszorg komen voor militairen, veteranen en het thuisfront.
- Nederland moet 0,7% van het bruto nationaal inkomen (BNI) gaan uitgeven uit aan ontwikkelingssamenwerking. Uitgaven voor de opvang van asielzoekers of het stimuleren van de Nederlandse handel mogen niet meer ten koste gaan van het budget voor ontwikkelingssamenwerking.
- Een transparante Europese Unie is een voorwaarde voor draagvlak en duurzame acceptatie van Europese besluiten. Dit vraagt een beter lobbyregister en meer transparantie over de onderhandelingen tussen Europees Parlement en de Raad. Ook moet de nationale controle op Europese besluitvorming aangescherpt worden.
Immigratie & Integratie
- Mensenrechten moeten voorop staan. Een nieuw Europees migratiebeleid dient stevig ingebed te zijn in het internationale recht en respecteert de rechten van de mens. Meer van de meest kwetsbare vluchtelingen moeten in Europa worden opgevangen, en er komt geen quota voor vluchtelingen.
- Samenwerking met betrekking tot migratie tussen Europese landen moet beter. Iedere lidstaat wordt geacht een bijdrage te leveren in de opvang van vluchtelingen die Europa zijn binnengekomen en kans maken op verblijf. Zij worden evenredig over de lidstaten verdeeld.
- Er moet een Planbureau Migratie worden opgericht, wat ook adviezen kan geven aan het IND. Daar moet ook aandacht zijn voor bekeerlingen en LHBTI-ers die vluchten, en de bijzondere positie van meisjes en vrouwen.
- Bevorder een ontzorgend en activerend stelsel van inburgering. In het nieuwe inburgeringsstelsel worden statushouders, de eerste zes maanden na huisvesting financieel ontzorgd door hun woongemeente. De focus moet liggen op begeleiding zodat de statushouder zelfredzaam wordt en tegelijkertijd wegwijs wordt in de voorzieningen die de verzorgingsstaat kent.
Volksgezondheid & Zorg
- Er komt een preventieplicht die wettelijk wordt vastgelegd. Preventie wordt onderdeel van de wettelijke (zorg)plicht van zorgverzekeraars en gemeenten. Het in 2018 gesloten Nationale Preventieakkoord wordt uitgebreid, onder meer naar drugsgebruik.
- Er wordt 200 miljoen geïnvesteerd om ervoor te zorgen dat de huisartsenzorg dichtbij en toegankelijk blijft. Dit wordt gebruikt om huisartsenpraktijken te ontlasten met administratieve en financiële ondersteuning door regionale huisartsenorganisaties zodat er meer tijd is voor patiëntcontact.
- De markt moet worden teruggedrongen in de zorg. Perverse prikkels moeten worden weggenomen door bijvoorbeeld medisch specialisten in loondienst te plaatsen.
- Het eigen risico wordt tot 2028 bevroren op het huidige bedrag van 385 euro, en de maandelijkse zorgpremie wordt verlaagd van 150 euro naar 50 euro.
Onderwijs & Wetenschap
- Er moet worden opgekomen voor onderwijsvrijheid. De verankering van de onderwijsvrijheid in de Grondwet (artikel 23) blijft ongewijzigd. Ouders in heel Nederland kunnen kiezen voor een school die past bij hun opvoeding en levensovertuiging.
- Ongelijkheid in het onderwijs moet worden teruggedrongen. Via de bekostiging en het onderwijsachterstandenbeleid worden extra middelen vrijgemaakt voor scholen waar veel uitdagingen en achterstanden zijn. De middelen voor het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid worden verruimd, zodat er meer ruimte is om te investeren in de kwaliteit van de vroegschoolse en naschoolse programma’s en stijgende kosten kunnen worden opgevangen.
- Het lerarentekort moet worden aangepakt. De werkdruk moet worden verlaagd, de afspraken die gemaakt zijn in de Werkagenda bij het Onderwijsakkoord (2022) over de beloning van leraren worden uitgevoerd.
- Een drempelloze overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs is belangrijk, bijvoorbeeld een overgang naar een tweejarige brugklas in het voortgezet onderwijs, samenvallend met de onderbouw. Scholen krijgen de ruimte meer het accent te leggen op de persoonsvorming en socialisatie van leerlingen, naast de kwalificerende aspecten van het onderwijs om de toetscultuur terug te dringen.
Economie & Overheid
- Vaste contracten moeten aantrekkelijker worden. De doorgeschoten flexibilisering in de vorm van een cultuur van uitbesteden en tijdelijke vluchtige contracten moet worden aangepakt. De regels rond loondoorbetaling bij ziekte worden aangepast, om voor kleine werknemers vaste aanstellingen minder risicovol te maken.
- Werken moet meer lonen. Het minimumloon moet worden verhoogd naar 60% van het mediane salaris. Daarmee komt het minimumloon in 2028 uit op 18 euro per uur. Ook moeten de marginale belastingtarieven omlaag.
- Het belastingstelsel moet eenvoudiger. Toeslagen worden afgeschaft, en worden vervangen door een verzilverbare basiskorting, een korting afhankelijk van samenstelling van het huishouding. Deze basiskorting vervangt – in combinatie met een hoger minimumloon en hogere uitkeringen – de huidige algemene heffingskorting, de zorgtoeslag, het kindgebonden budget en de kinderbijslag.
- Bedrijven moeten beter worden belast. De winstbelasting wordt geuniformeerd, en voor mkb-ers wordt het goedkoper om personeel in dienst te hebben. Een digitale dienstenbelasting zorgt ervoor dat grote techbedrijven een financiële bijdrage gaan leveren aan de samenleving.
Milieu & Klimaat
- Rentmeesterschap betekent dat we zuinig moeten zijn op de aarde. Produceren en consumeren moeten circulair worden ingericht, waarbij hergebruik het wint van blijven inwinnen. Instellen op kringlooplandbouw en lokaal winnen en produceren waar mogelijk.
- Het belastingstelsel wordt zo ingericht dat vermogen, vervuiling en broeikasgassen worden belast. Producten en goederen krijgen hun werkelijke (eerlijke) prijs. Mobiliteit die vervuilend is wordt extra belast.
- Reizen moet gezonder en schoner. De prijs van OV-tickets moet omlaag, en de vliegbelasting moet omhoog. Daarnaast moeten (Europese) vluchten beperkt worden, en worden milieubelastende privévliegtuigen verboden. Ook komt er een SUV-taks op steeds groter wordende auto's.
- Wind op zee moet de basis worden voor de Nederlandse energievoorziening. Negatieve ecologische en sociaaleconomische effecten (zoals voor visserijgemeenschappen) worden geminimaliseerd. Er komt jaarlijks 250 miljoen extra budget beschikbaar. Via de regionale energiestrategieën (RES) wordt ook ingezet op meer duurzame energie op land, waarvan omwonenden via een coöperatie kunnen participeren en meeprofiteren.
Bestaanszekerheid & Wonen
- Het bestaansminimum moet omhoog. De minimumuitkeringen en AOW gaan omhoog door de verhoging van het minimumloon. In plaats van een inkomensnorm worden uitgaven het uitgangspunt voor de sociaalminimumnorm. Mensen met een bijstandsuitkering die parttime werken, mogen een percentage van hun loon uit werk houden, zodanig dat ook parttime werken voor hen lonend is.
- Het sociale vangnet moet sterker. Met de Participatiewet moet worden gestreefd naar een overheid die mensen vertrouwt.
- Volkshuisvesting moet worden hersteld. Er moeten per jaar 100.000 nieuwe woningen bij komen waarvan een groot deel beschikbaar komt voor starters en senioren. De overheid moet een doorbouwgarantie afgeven om acute vraaguitval tegen te gaan.
- Huren moet betaalbaarder worden. De maximale huurstijging moet onder de inflatie of CAO-loonstijging liggen, en de Wet betaalbare huur moet worden ingevoerd, waardoor het puntenstelsel voor sociale huurwoningen ook gaat gelden voor woningen tot een huur van circa 187 punten/€1.100 per maand.
Overige
- De beschermwaardigheid van het ongeboren leven moet centraal staan. De ChristenUnie is tegen de versoepelingen van de abortuswetgeving in de afgelopen jaren, en vindt dit een zorgelijke trend die niet verder mag gaan. Anticonceptie moet worden vergoed om onbedoelde zwangerschap tegen te gaan.
- De schuldenindustrie is veel te ver doorgeslagen en moet een halt worden toegeroepen. De opbrengst van rente- en incassokosten wordt voor consumenten gemaximeerd op een maximaal percentage van de oorspronkelijke vordering. Sociaal maatschappelijk incasseren wordt de norm.
- Reizen per trein moet binnen Europa een concurrerend alternatief worden voor het vliegreizen tot minstens 1000 kilometer. Om dit te bereiken moeten Europese fondsen zoals het TEN-T programma gebruikt worden voor het verbeteren van grensoverschrijdende treinverbindingen.
- In de grondwet wordt het genadebeginsel vastgelegd: er is een ingekaderde ruimte voor politieke bestuurders om uitzonderingen te maken, zonder dat die in rechte kunnen worden ingeroepen door anderen op grond van het gelijkheidsbeginsel. Ook krijgt elke wet een hardheidsclausule.