Wat waren de verkiezingen op 11 mei in Malmö?
Goed om te weten dat alle drukte rondom 11 mei losstaat van de Europese Verkiezingen. Op 7 mei begonnen de voorrondes van het Eurovisiesongfestival (‘Eurovision’). Op 11 mei vond de finale in Malmö plaats. Joost Klein, de zanger die Nederland vertegenwoordigde, zong weliswaar vol lof over Europa, maar het Eurovisie en de Europese Unie staan los van elkaar.
Het Eurovisiesongfestival is sinds 24 mei 1956 een jaarlijkse presentatie en competitie van liedjes en wordt uitgezonden op televisie door heel Europa. Deze wedstrijd is in het leven geroepen door de European Broadcasting Union (Europese Radio-unie), afgekort de EBU. Het idee voor een Europees radio- en televisienetwerk kwam van de Zwitser Marcel Bezençon, directeur van de Zwitserse* radio- en televisieomroep (Swiss Broadcasting Corporation). Het festival werd bedacht door RAI, de Italiaanse publieke omroep, ter ere van het feit dat het nu mogelijk werd om thuis ook radio- en televisie-uitzendingen (live) uit andere landen te ontvangen. De landen die in eerste instantie meededen waren Nederland, Zwitserland, België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Italië. Oostenrijk en Denemarken hadden ook willen meedoen, maar hadden de deadline voor de inschrijving gemist.
Sinds 1967 wordt het festival ook in landen buiten Europa uitgezonden. Gezien dit liedjesfestijn een viering is van het internationale radio- en televisienetwerk, is daar dus ook geen enkel bezwaar tegen vanuit de organisatie. Dit jaar namen er bijvoorbeeld 37 landen deel aan het festival, waaronder ook Australië.
Meer weten? Kijk op https://eurovision.tv/
* Zwitserland is geen lid van de Europese Unie.
Is de Europese Raad hetzelfde als de Raad van Europa?
Nee.
De Europese Raad is een instelling binnen de EU die gaat over de politieke koers en prioriteiten van de Europese Unie als geheel. Zij heeft geen wetgevende macht; zij gaat niet over het maken van nieuwe wetten en regels. Let op, ‘de Raad’, een ander orgaan van de Europese Unie, heeft wel invloed op de wetten en regels – zie ook wie zijn de EU?).
De Raad van Europa is een internationale organisatie opgericht op 5 mei 1949. Zij bestaat uit (momenteel) 46 landen. Alle leden van de Europese Unie zijn ook (verplicht) lid van de Raad van Europa. Dit internationale orgaan is gevestigd in de Franse stad Straatsburg en heeft als doel het toezien op de democratie en rechtsstaat in Europa. Via conventies en verdragen, waaraan leden zich vrijwillig binden, stelt de Raad van Europa mensenrechten en democratie zeker en probeert zij in alle lidstaten te zorgen voor minimaal dezelfde waarborgen voor de democratie en rechtsstaat.
Een van de meest bekende verdragen van de Raad van Europa is het Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM), officieel Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden. Dit verdrag bestaat sinds 4 november 1950 en beschrijft mensen- en burgerrechten voor alle inwoners van de verdragsluitende staten. De Raad van Europa heeft een eigen gerechtshof waar burgers terecht kunnen als zij menen dat de rechten die in de verdragen zijn geregeld worden overtreden. Dit is het Europese Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. Daar kan je als burger alleen terecht wanneer je alle juridische mogelijkheden in je thuisland hebt uitgeput. Wanneer je voor dit hof procedeert – dus een rechtszaak start – klaag je je eigen staat aan. Bijvoorbeeld: Op Malta, dat een lid is van de Raad van Europa en dus ook toegezegd heeft het EVRM te respecteren, hebben twee buren ruzie. Een oude dame hangt haar was altijd buiten op. De buurman zegt daardoor niet langer van zijn mooie uitzicht te kunnen genieten. De buurman klaagt de buurvrouw aan en eist dat deze mevrouw niet langer haar was buiten mag hangen. De rechter geeft de buurman gelijk. De vrouw denkt dat de rechter in deze zaak niet onpartijdig was en vooraf al had besloten de buurman gelijk te geven (de rechter is namelijk familie van de advocaat van de buurman). Dat een rechter onpartijdig en onafhankelijk dient te zijn, staat in artikel 6 van het EVRM: iedereen heeft recht op een eerlijk proces. De vrouw gaat daarom in hoger beroep, niet met de vraag of zij wel of niet haar was buiten mag hangen, maar met de vraag of deze rechter wel geschikt was om in deze specifieke zaak betrokken te zijn. Wanneer ook de allerhoogste rechterlijke instantie op Malta haar ongelijk heeft, spant zij een zaak aan bij het EHRM in Straatburg tegen de Maltese staat. Het is immers de staat die haar recht op een eerlijk proces heeft overtreden*.
Deze instantie van rechters is dan ook niet hetzelfde als het Europese Hof van Justitie. Voor meer uitleg over het Europese Hof, zie ook Wie zijn de EU?
Anders dan bij de Europese Raad kan de Raad van Europa ook leden uit de samenwerking zetten. Zo is Rusland uit de Raad van Europa gezet, nadat het Oekraïne binnenviel. Russen kunnen daardoor niet meer naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
*Nb: dit is een verkorte versie van een werkelijk gevoerde zaak.